Wat doe ik met een boom die ziek of (bijna) dood is?
Oude, kwijnende en zelfs dode bomen hoef je niet te kappen. Meer zelfs: veteraanbomen hebben een grote meerwaarde voor de natuur. Ze fungeren als ecologische buffers: doordat ze zoveel nuttige soorten aantrekken, ontstaat er een biologisch evenwicht waarbinnen plagen en ziekten minder kansen krijgen. Bovendien zijn deze veteranen een vorm van levend erfgoed, die mee het karakter van het landschap bepalen.
Troeven van een veteraanfruitboom
Veteraanbomen bieden onderdak aan talloze dieren en planten:
- Holle, dode takken vormen kommetjes voor regenwater waarvan veel dieren dankbaar gebruik maken.
- In de kruin vinden we tal van kevers, wilde bijen en zweefvliegen. De holtes zijn ideaal als nestplaats voor vogels en kleine zoogdieren.
- In het voorjaar leveren de bloesems nectar. In het najaar smullen vogels, muizen, dassen en vlinders van het rijpe fruit.
- Mossen en zwammen groeien graag op oude en dode bomen. Holle takken laat je best in de boom hangen en ook dood hout zorgt voor meer leven in de brouwerij. Dun hout kan je gewoon laten liggen of verwerken in een takkenwal.
Herken een veteraanfruitboom
- Respectabele ouderdom.
- Dikke, knoestige stam, met scheuren, holtes en zwammen.
- Kruin is kaal vanboven, met nog vitale takken in het midden.
- Produceert minder fruit.
Onderhoud je veteraanboom
- Grazende of wilde dieren in je boomgaard? Dan is een goede wildbescherming geen overbodige luxe.
- Hou bij het maaien voldoende afstand van de stam en let op voor oppervlakkige wortels.
- Voor de snoei schakel je best een gespecialiseerd boomverzorger in, waarbij de veteraanboom een jonge kroon krijgt op een dikke, knoestige stam.
- Spreid noodzakelijke snoei over meerdere jaren, met tussenin rustjaren. Zo merk je hoe de boom reageert.
Toch kappen?
Als een boom een besmettelijke ziekte heeft of je wil een oude boomgaard vol dode bomen nieuw leven inblazen, kan het soms wel wenselijk zijn om een of enkele kwijnende of dode bomen te kappen, zodat een nieuwe generatie hoogstambomen voldoende ruimte heeft om te groeien.
Of je een kapvergunning nodig hebt, hangt af van heel wat factoren, waaronder de stamomtrek, of de boom op een huiskavel staat, of hij is opgenomen in een goedgekeurd beheerplan,… Kijk op de website van het Agentschap Natuur en Bos voor een een overzicht.
Een vergunning kan je aanvragen op de website van het omgevingsloket.
Twijfel je of je boom aan kappen toe is? Neem contact op met het Boomgaardenloket voor vrijblijvend advies.